Kompas, sprava toliko jednostavna a korisna, stara je bar 15 vekova. Da nije bilo kompasa, najveći svetski moreplovci, kao što su Vasko de Gama, Kolumbo i Magelan bi se varovatno izgubili u bespućima okeana u potrazi za drugim kontinentima. Da li ste se nekada pitali kako radi ovaj jednostavni instrument za orijentaciju?
Da bismo razumeli princip rada kompasa prvo moramo znati da Zemlju okružuje magnetno polje koje se prostire i do nekoliko desetina hiljada kilometara u svemir. Ovaj prirodni fenomen čini da se Zemlja ponaša kao ogromni magnet, čiji se severni magnetni pol nalazi u blizini južnog geografskog pola, a južni magnetni pol u blizini severnog geografskog pola. Druga važna činjenica u vezi sa magnetima je da se istoimeni magnetni polovi odbijaju a raznoimeni provlače. Pošto i magnetna igla kompasa ima svoj severni i južni pol, ona se pod dejstvom polova Zemljinog magneta okreće u horizontalnoj ravni po gore pomenutom zakonu o uzajamnom delovanju magnetnih polova. Rezultat toga je da se severni pol magnetne igle u kompasu okreće prema severnom geografskom polu Zemlje, pod dejstvom sile privlačenja južnog magnetnog pola Zemlje.
Istražite interakciju između kompasa i magneta pomoću ove odlične simulacije. Dodajte planetu Zemlju i otkrijte iznenađujući rezultat.
| Preuzmi! |