U okviru Radne grupe za podršku mentalnom zdravlju i sigurnosti mladih koju je Vlada Republike Srbije formirala neposredno nakon tragičnih majskih događaja 2023. godine i Projekta krizne psihosocijalne podrške zajednici, čiji je realizator Institut za mentalno zdravlje, a u saradnji sa Ministarstvom prosvete i drugim partnerima, izrađene su ili prevedene sledeće publikacije: priručnik „Mentalno zdravlje u školama – zašto je važno, kako prepoznati probleme i kako reagovati“ i vodiči „Psihološka prva pomoć u školi“ i „Veštine psihološkog oporavka“.
Publikacije su priređene u veoma osetljivom periodu za našu zajednicu u cilju osnaživanja i pružanja podrške zaposlenima u sistemu obrazovanja, ali i zaposlenima u drugim sistemima i organizacijama čiji stručnjaci pružaju psihosocijalnu i druge oblike podrške deci i odraslima u cilju prevladavanja kriznog i/ili traumatičnog događaja kojim su bili na direktan ili indirektan način bili pogođeni.
Priručnik „Mentalno zdravlje u školama – zašto je važno, kako prepoznati probleme i kako reagovati“ priredili su stručnjaci iz Instituta za mentalno zdravlje, koji su postali velika podrška sistemu obrazovanja nakon tragičnih majskih događaja 2023. godine. Imajući u vidu da deca veliki deo svog vremena provode u školskom okruženju, škole predstavljaju značajna mesta u okviru kojih se može govoriti o značaju očuvanja mentalnog zdravlja i podrške i osnaživanju zaposlenih za rano prepoznavanje prvih znakova poteškoća, kao i načina reagovanja, odnosno pružanja podrške deci koja ispoljavaju određena rizična ponašanja ili mentalne poteškoće.
U priručniku su date konkretne smernice koje zaposleni u školama mogu primeniti u svakodnevnom radu – kako da prepoznaju i kako da reaguju u situacijama kada deca, odnosno učenici pokazuju određene mentalne poteškoće, kako da pruže podršku deci u procesu reintegracije nakon perioda hospitalizacije, ali i kako da unaprede svoje kompetencije i da brinu o sebi kako bi bili uzor i podrška deci sa kojima rade. Takođe, deo priručnika su i smernice za saradnju sa roditeljima kao najvažnijim saveznicima u podsticanju adekvatnog sazrevanja dece.
Pored priručnika „Mentalno zdravlje u školama“, u okviru istog Projekta krizne psihosocijalne podrške zajednici, stručnjaci iz Instituta za mentalno zdravlje su pripremili prevode dva vodiča za rad na terenu: „Psihološka prva pomoć u školi“ i „Veštine psihološkog oporavka“. Oba vodiča predstavljaju prevode publikacija čiji su autori stručnjaci iz Nacionalne mreže za traumatski stres kod dece i Nacionalnog centara za posttraumatski stresni poremećaj (PTSP) iz Sjedinjenih Američkih Država, koji su nažalost imali višegodišnje iskustvo u pružanju podrške školama, neposredno nakon tragičnih događaja kao što su pucnjave, teroristički napadi, prirodne katastrofe, pretnje bombama i slično.
Vodič „Psihološka prva pomoć u školi“ predstavlja integrisana iskustva i najbolju praksu autora koji su ponudili model prve psihološke pomoći koji se primenjuje neposredno nakon tragičnih događaja i u nedeljama koje dolaze posle. Iako se u publikaciji navode određene organizacije i funkcije profesionalaca koje nisu karakteristične za naš sistem, znanja i iskustva autora mogu biti značajne smernice za zaposlene u školama (članove tima za krizne događaje, stručne saradnike i druge zaposlene) u cilju osnaživanja za organizovanje i pružanje podrške i prve psihološke pomoći učenicima, zaposlenima i roditeljima nakon određenih kriznih/tragičnih događaja koji mogu da pogode školsku zajednicu.
Sadržaj vodiča „Veštine psihološkog oporavka“ se pre svega odnosi na stručnjake, pomagače i generalno ljude koji pružaju psihosocijalnu podršku i pomoć i iz drugih nadležnih sistema. Cilj je ovladavanje novim načinima, tehnikama za pružanje pomoći drugima i sebi u pronalaženju načina kako da se nosimo sa svim promenama, posledicama koje su rezultat određenih kriznih, tragičnih događaja. Koncept veština psihološkog oporavka predstavlja savladavanje pet glavnih veština: izgradnja veština za rešavanja problema; podsticanje pozitivnih aktivnosti; upravljanje reakcijama; podsticanje korisnog razmišljanja; izgradnja zdravih socijalnih veza. Veštine iz skupa veština psihološkog oporavka mogu se primenjivati i u brojnim drugim situacijama, jer pomažu da se promene određeni stavovi, razmišljanja, da se smanje neprijatna osećanja i generalno da se poboljša odgovor na traumatske situacije.
POGLEDAJTE: