Za tri školske godine, koliko je kontrolisala Državna revizorska institucija, u osnovnim i srednjim školama u Novom Sadu bio je prijavljen 51 slučaj vršnjačkog nasilja.
Ovo je mali broj, s obzirom na to da škole sa pet puta manje učenika, imaju i po više od 90 prijava.
Analizirajući generalno pristup problematici vršnjačkog nasilja, Revizor je utvrdio da se u školama njemu pristupa uglavnom formalno, a ne temeljno. Takođe, utvrdio je da Ministarstvo prosvete procenjuje škole kao bezbedna mesta, što je u suprotnosti sa brojnim slučajevima nasilja koji isplivaju u javnost.
Državna revizorska institucija je, detaljnom kontrolom četiri škole u Srbiji (dve osnovne i dve srednje, u Beogradu, Gornjem Milanovcu i Čačku), utvrdila da su programi zaštite učenika od nasilja u ovim školama više formalni nego što odražavaju specifičnosti same škole, a da godišnje izveštavanje o prevenciji i suzbijanju vršnjačkog nasilja ne pruža informacije o efektima sprovedenih mera i aktivnosti.
Ove škole nisu u svim evidentiranim slučajevima vršnjačkog nasilja procenile nivo nasilja i sačinile operativne planove zaštite za sve učesnike nasilja, a efekte preduzetih mera i aktivnosti predloženih u sačinjenim operativnim planovima zaštite za učenike, u većini slučajeva nisu dokumentovale. Rizik navedenog je otežano planiranje unapređenja mera i aktivnosti u oblasti zaštite od vršnjačkog nasilja i sagledavanje potreba za pružanjem dodatne podrške učenicima.
Nepoznato kako škole reaguju na nasilje, dogovaraju se usmeno
Uvidom u programe zaštite od nasilja u ovim školama, DRI je utvrdila da u njima nisu vidljivi načini reagovanja na nasilje, kao ni opisani načini rada sa učenicima koji trpe nasilje.
Škole su se uglavnom “branile” time da se preventivne aktivnosti kao i načini reagovanja na nasilje dogovaraju kroz usmenu komunikaciju članova školskog kolektiva. Kao razlog su takođe navodili preopterećenost administrativnim obavezama čije bi ispunjenje ograničilo vreme koje je potrebno posvetiti učenicima.
Ekonomska škola u Čačku je, na primer, istakla da nije uvidela potrebu za detaljnijom razradom programa, imajući u vidu da zaposleni ovu školu percipiraju kao bezbednu sredinu.
U smislu aktivnosti koje se odnose na prevenciju nasilja, škole su uglavnom organizovale tribine i delile brošure. Aktivnosti koje se, uglavnom ponavljaju podrazumevaju postavljanje pravila i panoa sa imenima članova Tima za prevenciju nasilja na vidno mesto, dok se nedovoljno ulaže u edukaciju.
Primer Osnovne škole u Beogradu je da nema informacija o tome koji se oblici podrške pružaju učenicima koji vrše nasilje, trpe nasilje ili su svedoci nasilja.
Roditelji i deo problema i deo rešenja
Problem je i što se u većini škola roditelji ne uključuju u preventivne aktivnosti škola u odgovoru na vršnjačko nasilje.
Utvrđeno je da Timovi za zaštitu od nasilja nisu u svim slučajevima konstatovali procenjeni nivo vršnjačkog nasilja, a nisu uvek ni predlagali operativne planove zaštite, iako je to u nekim slučajevima bilo obavezno.
U više škola utvrđeno je da u razmatranim slučajevima fizičkog nasilja trećeg nivoa nisu obaveštene nadležne školske uprave, niti je inicirana saradnja sa drugim institucijama, kao što je Centar za socijalni rad.
U jednoj beogradskoj osnovnoj školi naveli su da je saradnja sa nekim roditeljima čija su deca bili učesnici u prijavljenim slučajevima nasilja nije bila na zadovoljavajućem nivou, zbog toga što roditelji ne uvažavaju verziju učenika koji su pretrpeli nasilje.
“Jedan broj roditelja burno je reagovao u slučaju zvaničnog poziva ove škole za vaspitno-disciplinski postupak, kako se navodi. Dešavalo se da budu agresivni u komunikaciji sa zaposlenima škole čak i u prisustvu školskog policajca”, izjasnili su se u ovoj školi.
Medicinska škola u Beogradu je kao slabost u funkcionisanju spoljašnje zaštitne mreže navela da ne dobija povratne informacije o preduzetnim merama od policije, ali da je zadovoljna saradnjom sa roditeljima.
Ceo tekst: 021.rs