Novi podaci o položaju žena i dece u Srbiji ukazuju na napredak u ključnim oblastima, među kojima su dojenje i pohađanje predškolskog obrazovanja, ali i na stagnaciju u oblastima dečijih brakova i nasilnog disciplinovanja dece.
Broj majki koje isključivo doje gotovo da je dupliran u odnosu na 2015. godinu, ali zabrinjava to što polovina roditelja u Srbiji i dalje batinama vaspitava decu, uglavnom verujući da “malo po guzi” nisu batine.
„Republički zavod za statistiku je u periodu od septembra do decembra 2019. godine realizovao istraživanje MICS 6, kao najsveobuhvatniji izvor podataka o položaju žena i dece u Srbiji i to kao dva istraživanja – jedno je obuhvatilo uzorak od 8.100 domaćinstava koja su izabrana u nacionalno-reprezentativnom uzorku, a drugo na uzorku od 1.934 domaćinstava u romskim naseljima,“ izjavio je Miladin Kovačević, direktor Republičkog zavoda za statistiku.
Neki od najvažnijih nalaza
Značajan napredak ostvaren je u povećanju stopa vakcinacije, neto stopa pohađanja obrazovanja, kao i u smanjenju stopa smrtnosti odojčadi i dece mlađe od pet godina u romskim naseljima. Stopa isključivog dojenja je povećana u opštoj populaciji, a pohađanje predškolskog obrazovanja je u celini povećano, pri čemu je napredak posebno izražen među decom koja žive u „ostalim“ područjima. Ipak, stope dečijih brakova stagniraju, prakse nasilnog disciplinovanja su i dalje zastupljene u neprihvatljivo velikoj meri, a preveliki broj devojčica iz romskih naselja i dalje stupa u brak pre navršene 18. godine.
Najvažniji rezultati u obezbeđivanju bolje budućnosti za decu
U Srbiji je zabeležen značajan napredak u nekoliko oblasti dobrobiti dece.
Dojenje: U 2019. godini, 24% dece uzrasta 0–5 meseci je isključivo dojeno, dok je u 2014. godini ta stopa iznosila 13%. U romskim naseljima, samo 8% dece je isključivo dojeno.
Predškolsko obrazovanje: Stopa pohađanja obrazovanja u ranom detinjstvu (36–59 meseci) u opštoj populaciji je u Srbiji povećana sa 50% u 2014. na 61% u 2019. godini. Posebno veliki napredak u stopi pohađanja zabeležen je kod dece koja žive u „ostalim“ područjima (sa 27% u 2014. na 46% u 2019. godini).
Najvažnije oblasti koje stagniraju
Dečiji brakovi: Stope dečijih brakova u populaciji devojčica i mladih žena iz romskih naselja i dalje su izuzetno visoke. Više od polovine (56%) žena starosti 20–24 godine stupilo je u brak pre navršene 18. godine, a 16% – pre navršene 15. godine.
Nasilno disciplinovanje dece starosti 1-14 godina: Među decom uzrasta 1–14 godina, 45% je kod kuće izloženo nasilnom disciplinovanju, a u romskim naseljima je taj procenat još viši (67%).
Deca iz domaćinstava koja žive u siromaštvu i dalje su u nepovoljnijem položaju: Deca koja žive u najsiromašnijim domaćinstvima kod kuće imaju manje knjiga nego njihovi vršnjaci.
Samo 48% dece do 5 godina iz najsiromašnijeg kvintila ima kod kuće tri ili više knjiga, u poređenju sa 90% dece iz najbogatijeg kvintila.
Samo jedno od pet najsiromašnijih domaćinstava ima računar ili tablet, u poređenju sa 97% domaćinstava iz najbogatijeg kvintila.
Nova saznanja – žene u Srbiji
Podaci MICS nude novi uvid u položaj žena.
Diskriminacija i uznemiravanje: Sedam procenata žena starosti 15–49 godina u Srbiji i 13% žena iste starosti u romskim naseljima u Srbiji bile su žrtve diskriminacije i uznemiravanja u poslednjih 12 meseci.
Istraživanja je sproveo Republički zavod za statistiku 2019. godine, uz tehničku i finansijsku podršku UNICEF-a, Evropske unije, UNFPA i Vlade Republike Srbije.